Zapata

Emakumeek garrantzi handia izan zuten oinetakoen industrian. Nagusiki josten, akaberan eta paketatzen aritzen ziren. Lantegi batzuetan, emakumeak lan-indarraren zati esanguratsua ziren. Hasieran, lan-baldintzak gogorrak ziren, lanaldiak luzeak eta soldata txikiak, sarri askotan, antzeko lanetan gizonek jasotzen zituztenak baino txikiagoak. Emakume askok oinetakoak fabrikatzeko trebetasun espezializatuak garatu zituzten. Oinetakoen industriak enplegu-aukerak eman zizkien Gipuzkoako emakume askori, eta eskualdeko emakumeen independentzia ekonomikoan lagundu zuen.

XX. mendeko azken hamarkadetan, Gipuzkoako oinetakoen industriak lehia globalak ekarritako erronkei aurre egin behar izan zien; lantegi askok ateak itxi zituzten edo lekuz aldatu ziren, eta horrek sektoreko emakumeen enpleguan eragina izan zuen. Industria-jarduera horrek behera egin duen arren, Gipuzkoan oinetakoen fabrikazioan emakumeek utzitako ondareak bizirik dirau oroimen kolektiboan eta tradizioari jarraitzen dioten enpresa batzuetan.