Thumbnail

Group W
Date c. 1900
Origin San Sebastián
Brand -
Source (GFA) Gipuzkoako Foru Aldundia
License Copyleft

WC

Lantegietako emakumeentzako komunen historia XIX. mendearen amaieran hasi zen, Industria Iraultzaren eraginez, emakumeek lan-indarrean zuten parte-hartzea nabarmen handitu zenean. Testuinguru horretan, emakume langileei instalazio sanitario egokiak emateko beharra sortu zen, ordura arteko baldintzak oso prekarioak baitziren.

Lehen komunak, segur aski, Ameriketako Estatu Batuetan instalatu ziren. Gizonentzako eta emakumeentzako komun bereiziak eskatzen zituen lehen legea Massachusettsen onartu zen, 1887an. Erregulazio hori lantegietan eta bulegoetan lan egiten zuten emakumeentzako komun egokien eskaera gero eta handiagoari erantzuteko izan zen. Nahiz eta ezin den esan “lehen komun” espezifikoa zenik, fabrikak emakumeentzako komun bereiziak ezartzen hasi ziren garai hartan. Oro har, instalazioak oinarri-oinarrizkoak ziren, eta, askotan, aire zabalean edo eraikinen ondoko eremuetan egoten ziren.

Komunak ezartzeak aldaketa kultural garrantzitsua islatzen zuen, emakume langileen pribatutasuna eta segurtasuna babesteko beharra aitortzen zelako. Hala ere, lantegi askok oraindik ez zuten instalazio egokirik, eta horrek mugatu egiten zuen emakumeen kontratazioa. Denborak aurrera egin ahala, baldintza hobeak eskatzen ondorioz, estandarizazio handiagoa lortu zen eta lantegietan emakumeentzako komunak hobetu ziren. Mundu Gerretan, emakumeak industria-lanean masiboki sartu zirenean, komun egokien beharra are nabarmenagoa bihurtu zen, nahiz eta enplegu-emaileetako askok inbertsio horiek alferrikakotzat jotzen jarraitzen zuten. XIX. mendearen amaieran eta XX.aren hasieran, Industria Iraultzak areagotu egin zuen emakumeek industriako lanetan zuten parte-hartzea. Horrek instalazio sanitario egokien gero eta eskari handiagoa sortu zuten, emakumeen higiene eta segurtasun eskaseko baldintzak baitzituzten lan-eremuan. 1997an, 486/1997 Errege Dekretuak ezarri zuen lantokietan komunak bereizita egon behar zirela gizonentzat eta emakumeentzat, eta horrek fabrika eta lantoki guztietan instalazio berezituen beharra formalizatu zuen. Araudi hori emakume langileen gutxieneko pribatutasun- eta segurtasun-baldintzak bermatzeko ezarri zen.